همانطور که می دانید شیوه های اتصال به اینترنت را به صورت های مختلفی دسته بندی می کنند. از یک منظر این روش ها به روش های Wired (با سیم) و Wireless (بی سیم) تقسیم بندی شده اند. این تقسیم بندی ها در واقع در شبکه های کامپیوتری موجود است و از آنجایی که اینترنت خود نوعی شبکه اما از نوع جهانی است، این طبقه بندی درباره ی آن نیز صدق می کند.
یعنی ما در ابعاد یک ساختمان مسکونی کوچک یا در یک اداره ی بزرگ تا شهر را می توانیم با این نوع شبکه ها پوشش دهیم.
هر یک از روش های باسیم و بی سیم مزایا و معایبی دارند.
برای مثال روش باسیم بالاترین سرعت های موجود را پشتیبانی می کنند و موانع فیزیکی باعث افت سرعت یا بُرد در این نوع شبکه ها نمی شوند. در مقابل در شبکه های بی سیم تعداد کاربری که از زیرساخت ها می توانند استفاده کنند بیشترند و هزینه ها هم طبیعتاً کمتر هستند چون نیاز نیست بین تمام سیستم ها سیم کشی شود.
در حال حاضر در ابعاد شهری شیوه های زیادی برای ارائه ی اینترنت پرسرعت وجود دارد. واژه ی ADSL را حداقل همگی شنیده ایم.
اما کسانی که برای اشتراک ADSL اقدام کرده اند می دانند که شرکت های ارائه دهنده ی این خدمات محدودیت هایی دارند. مثلاً تعداد پورت مخابراتی که یک منطقه ی مخابراتی دارد و در اختیار این شرکت ها قرار می دهد معمولاً محدود است و این شرکت ها غالباً از دادن این خدمات به مشتریان جدید عاجزند.
اما در مقابل این نوع اینترنت پرسرعت، اینترنت های بی سیم یا Wireless قد عَلَم کرده اند و می توان گفت موفقیت چشمگیری هم داشته اند. سوای از هزینه های تجهیزات که گرانتر است و حق اشتراک ماهانه که کمی بالاتر است، مزایای این روش ها چشمگیر است.
برای نمونه اکثر مدم های وایرلس که بر روی پشتبان تصب می شوند به کمک روترها قابل تقسیم بین چند کاربر هستند. یعنی مثلاً ساکنین ساختمان های چند واحده، می توانند به صورت اشتراکی یک عدد از این مودم ها خریداری کرده و بعد اینترنت را بین خود به اشتراک بگذارند، آن هم بدون اُفت پهنای باند و یا استفاده ی اشتراکی از ترافیک ماهیانه. در واقع این امکان وجود دارد که چند کاربر با نام کاربری و رمز عبور شخصی خود از یک مودم آن هم به صورت همزمان استفاده نمایند.
بنابراین می توان دید که در ساختمانی اگر چند واحد با هم شریک شده و یک مودم برای کل ساختمان خریداری نمایند، همگی می توانند از آن بهره مند شوند.
روش های اینترنت پرسرعت وایرلس علاوه بر این مزایا معایبی هم دارند. برای مثال این روش اتصال به اینترنت فقط در صورتی برقرار خواهد شد که مودم شما که در واقع دارای آنتنی هم هست و باید در فضای بازی مانند بالای پشتبام نصب شود، باید آنتن فرستده ی شرکت طرف قرارداد شما را به اصطلاح ببیند. یعنی باید راستای دو آنتن هم دیگر را قطع کنند. به زبان ساده تر همانطور که آنتن تلویزیون را تنظیم می کنید و باید جهت آنتن هوایی شما جوری باشد که به سمت دکل فرستنده ی مثلاً منطقه ی جماران قرار بگیرد، در این روش هم باید همین مطلب رعایت شود. این عیب خود دو عیب دیگر را به همراه می آورد: اول اینکه اگر شما از محدوده ی دید آن شرکت به هر دلیلی خارج شوید، مثلاٌ مستأجر باشید و تصمیم به تغییر مکان دهید، دیگر نمی توانید از سرویس های آن شرکت استفاده نمایید و اگر مودم شما اشتراکی باشد مشکل شما باز هم دو تا می شود چون اگر مالکیت کامل مودم برای شما نباشد، باید به فکر تهیه ی مودم جدید باشید و ضمناً هزینه ی سیم کشی را هم به آن اضافه نمائید. دوم اینکه این مودم ها را نمی توان حمل کرد، آن هم باز به دو معنا یکی اینکه نمی توانید این مودم ها را مثلاً به پارک محل ببرید و در آنجا هم از مزایای آن بهره ببرید و دیگری اینکه اگر شما در حال حرکت باشید نمی توانید باز از اینترنت استفاده کنید.
این معایبی که اشاره کردم در واقع مزایای سیستم اینترنت پرسرعت وایمکس هستند. یعنی شما با داشتن وایمکس قادر خواهید بود در حین حرکت مثلاً در خودرو از این نوع اینترنت ها استفاده کنید. اما در ایران هنوز شرکت های ارائه دهنده ی وایمکس مجوز این را ندارند که این اینترنت را در حال حرکت ارائه دهند و شنیده ها حاکی از آن است که قصد دولت این است که مجوز این قابلیت را به اپراتور سوم تلفن همراه بدهد. اما به هر حال موضوع بحث ما «وایمکس» است، نه «وایمکس در ایران».
وایمکس نیازی به تنظیم آنتن و جهت گیری مناسب ندارد. فقط باید سیگنال های وایمکس در محل مورد نظر شما دریافت شود و بعد دیگر نیازی به تنظیم و جهتگیری مناسب ندارد. شما حتی می توانید از مودم های داخلی (Indoor) استفاده کنید که بسیار قابل حملند و می توانید آن را با خود به بیرون از منزل ببرید. مودم های داخلی که به پورت یو اس بی (USB) وصل می شوند، برق مورد نیاز خود را از همین درگاه USB تأمین می کنند و شما نیازی به آداپتور نخواهید داشت و انرژی موجود در باطری لپ تاپ (LapTop) شما بسنده خواهد بود. البته مدل داخلی نوع آداپتور دار هم دارد که آن هم مزیتش این است که اینترنت را به صورت WIFI در اختیار شما می گذارد یعنی نیازی به وصل کردن سیم بین کاربر و مودم نیست. WIFI نوعی شبکه بی سیم محلی است.
از طرف دیگر شرکت های ارائه دهنده ی وایمکس، مناطق بزرگی مثلاً کل یک شهر را پوشش می دهند برای همین شما اصلاً نگران نقل مکان نخواهید بود. وزن مودم های داخلی وایمکس زیر چهارصد گرم است و به راحتی قابل حملند. مدل های یو اس بی آن بدون تقویت کننده در جیب جا می شوند!
به عقیده ی بنده روش های اینترنت بی سیم برای انتشار اینترنت بسیار مناسب هستند و سرعت رشد آنها هم زیاد است. برای رشد شبکه هایی که از روش های باسیم استفاده می کنند، بسیار کند است. همانطور که می بینید مخابرات ایران در طی این سال ها شاید یک سوم محدوده ی تحت پوشش وایمکس را که ظرف مدت دو سال است راه اندازی شده است را نتوانسته است پوشش دهد. حتی تعداد کاربران این شبکه ها با هم قابل مقایسه نیستند! منظورم این نیست که کاربران وایمکس زیادند. منظورم این است که وایمکس هم اکنون آمادگی پذیرش تعداد بسیار زیادی کاربر را دارد ولی روش ADSL برای افزایش ظرفیت خود باید تجهیزات فراوانی را محیا کند که فعلاً شاهد این موضوع نیستیم. نظر بنده این است که فعلاً در بین روش های اشتراک اینترنت پرسرعت، وایمکس گزینه ی مناسبی خواهد بود. البته صرف نظر از هزینه ی ماهیانه ی اشتراک. از این دید ADSL به صرفه تر خواهد بود.